با فرا رسیدن نوروز و آغاز سفرهای نوروزی در ایران، یکی از خبرهای تلخی که معمولا هر ساله می‌شنویم، اخبار مربوط به آمار مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات جاده‌ای است. اما حوادث رانندگی در ایران چگونه رخ می‌دهد؟ مدیریت ناوگان چطور می‌تواند خطر بروز تصادف در بین رانندگان خود را کاهش دهد؟
در این مقاله از وبلاگ دلفین تصمیم داریم به دلایل اصلی بروز تصادفات جاده‌ای بپردازیم و ببینیم که چطور می‌شود با کمک سیستم مدیریت ناوگان، ردیاب خودرو و ماژول کنترل رفتار راننده از راه دور، به کاهش میزان تصادفات کمک کنیم.
دلایل اصلی تصادفات جاده‌ای در نوروز چیست؟
مطالعات انجام شده در ایران، عوامل موثر بر سوانح جاده‌ای را به‌صورت زیر دسته‌بندی می‌کنند:
- اشتباهات رانندگی
- ناایمن بودن و نقص فنی اتومبیل‌ها
- عوامل محیطی و جاده‌ای
بر اساس سالنامه‌های وزارت راه و مطالعات مستقل محققان، عوامل انسانی مانند اشتباهات رانندگان، عدم توجه به جلو، عدم رعایت حق تقدم، عدم رعایت فاصله‌ی طولی، سبقت و سرعت غیرمجاز همواره سهم بزرگی را در آمار مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات جاده‌ای به خود اختصاص می‌دهد. در ادامه بیشتر به بررسی دلایل انسانی بروز تصادفات جاده‌ای می‌پردازیم و در آخر راه‌حل‌های موجود برای کاهش تصادفات ناشی از این اشتباهات را تحلیل می‌کنیم.
این مطلب برایتان مفید خواهد بود:
چهار عمل خطرناک در رانندگی و کنترل رانندگان با استفاده از ردیاب خودرو
1. رانندگی تهاجمی، مهمترین عامل در تصادفات جاده‌ای
حوادث ناشی از رانندگی تهاجمی هر ساله در حال افزایش است و به‌طور فزاینده‌ای به اصلی‌ترین دلیل نگرانی برای بسیاری از رانندگان جاده تبدیل شده است. اما منظور از رانندگی تهاجمی چیست؟ به‌طور کلی هر رفتار رانندگی ناایمن، که عمداً و با نیت بد یا بی‌توجهی به قوانین و مقررات انجام شود، می‌تواند رانندگی پرخاشگرانه یا تهاجمی باشد. نمونه‌هایی از رفتارهای رانندگی تهاجمی عبارتند از:
- سرعت غیرمجاز
- ترمز شدید
- گردش ناگهانی
- تغییر مسیر بدون علامت
- عدم رعایت حق تقدم
- تغییر مسیر نامنظم
2. سرعت غیرمجاز، باعث تصادف می‌شود
با افزایش میانگین سرعت، خطر تصادفات جاده‌ای و شدت عواقب در صورت وقوع تصادف نیز افزایش می‌یابد. چراکه سرعت زیاد به رانندگان فرصت کمتری برای واکنش در موقعیت‌های خطرناک را می‌دهد؛ توانایی هدایت ایمن خودرو را در جاده کاهش داده و شدت ضربه را در صورت تصادف افزایش می‌دهد. طبق آمار جمع‌آوری شده:
- سرعت غیرمجاز در 30 درصد از تصادفات مرگبار، نقش داشته است.
- افزایش میانگین سرعت هم با احتمال وقوع تصادف و هم با شدت عواقب آن، ارتباط مستقیم دارد. به عنوان مثال، هر 1% افزایش در سرعت متوسط باعث افزایش 4% در خطر تصادفات مرگبار و 3% افزایش در خطر تصادفات جدی می‌شود.
- خطر مرگ برای عابران پیاده که با خودروهایی با سرعت بالا برخورد می‌کنند، 4.5 برابر بیشتر از خودروهایی با سرعت مجاز است.
- در برخوردهای خودرو به خودرو، خطر مرگ‌ومیر برای سرنشینان خودرو با سرعت غیرمجاز، حدودا 85 درصد است.
3. شتاب‌های شدید و گردش‌های ناگهانی
شتاب ناگهانی یکی از مواردی است که معمولا به دو دلیل علاقه‌ی راننده به تیک‌آف و به‌صورتی کاملا خودخواسته و یا به دلیل نقص فنی در داخل خودرو، ممکن است رخ دهد. در مورد اول، راننده می‌تواند شتاب ناگهانی را کنترل کند؛ چراکه عملی کاملا خودخواسته است. اما در مورد دوم تنها با نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه، می‌توان نقص الکتریکی خودرو را برطرف و از بروز حوادث ناگوار جلوگیری کرد.
4. حواس‌پرتی هنگام رانندگی
انواع مختلفی از حواس‌پرتی وجود دارد که می‌تواند منجر به تصادف در هنگام رانندگی شود. استفاده از تلفن همراه در راس همه‌ی حواس‌پرتی‌ها است. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی، استفاده از تلفن همراه در حین رانندگی (چه دستی و چه با هندزفری) خطر بروز تصادف را تا 4 برابر افزایش می‌دهد. ارسال پیامک در حین رانندگی نیز خطر تصادف را حدود 23 برابر خواهد کرد؛ چراکه استفاده از تلفن در حین رانندگی، سرعت واکنش نشان دادن (به‌ویژه زمان ترمزگیری و همچنین واکنش به علائم راهنمایی و رانندگی) را کاهش می‌دهد و نگه‌داشتن در مسیر صحیح و حفظ فواصل صحیح را برای راننده دشوار می‌کند.
راه‌هایی ساده برای کاهش تصادفات توسط رانندگان
مدیران ناوگان باید عادات رانندگی ناایمن را با رانندگان خود در میان بگذارند و نکاتی را در مورد چگونگی بهبود آن‌ها ارائه دهند. در زیر، لیستی از نکاتی که رانندگان باید پیش از شروع سفر و در حین رانندگی به آن‌ها توجه کنند را بیان کرده‌ایم:
1. شرایط جاده را دنبال کنید
مهم است که هنگام رانندگی از شرایط جاده آگاه باشید. رانندگان پیش از حرکت باید شرایطی از قبیل وضعیت آب و هوا، لغزندگی جاده، وضعیت ترافیک و … را در نظر بگیرند.
2. از قوانین جاده پیروی کنید
مطمئن شوید که رانندگان از تمام قوانین جاده، اعم از قوانین دولتی و قوانین شرکت، از طریق دفترچه‌ی راهنمای راننده، آگاه هستند و نکات ضروری را پیش از حرکت، به آن‌ها متذکر شوید.
3. کمربند ایمنی را فراموش نکنید
به نظر ساده می‌رسد، اما به رانندگان یادآوری می‌کند که همیشه کمربند ایمنی خود را ببندند. بستن کمربند ایمنی خطر صدمات و مرگ را در بین سرنشینان صندلی جلو 45 تا 50 درصد و سرنشینان صندلی عقب را 25 تا 75 درصد کاهش می‌دهد.
4. با خواب آلودگی رانندگی نکنید
رانندگان خسته و جاده‌های پیش‌رو، ترکیبی خطرناک و اغلب پرهزینه هستند. بر اساس آمار، میزان تصادفات ناشی از خستگی در ایران، تقریباً ۲۰ تا ۳۰ درصد کل تصادفات سالانه را شامل می‌شود، که این عدد در دیگر کشورها بین ۸ تا ۱۰ درصد متغیر است. مطمئن شوید که به قدر کافی در بین مسیر استراحت می‌کنید و با خواب‌آلودگی و خستگی رانندگی نمی‌کنید.
کاهش تصادفات جاده‌ای با کنترل از راه دور رفتار رانندگان
گوشزد کردن نکات راهنمایی رانندگی، به تنهایی نمی‌تواند مثمر ثمر باشد. چون به هر حال رانندگانی هستند که همچنان از زیر بار رعایت قوانین شانه خالی کنند و با بی‌توجهی به آن، جان خود و دیگر رانندگان را به خطر بیندازند. شاید برایتان عجیب به نظر برسد، اما شما با استفاده از ردیاب خودرو می‌توانید روی رفتار رانندگان خود نظارت داشته باشید و تا حد زیادی به کاهش میزان تصادفات جاده‌ای کمک کنید.
برای کنترل رفتار رانندگان در حین رانندگی، دوربینی در داخل کابین خودرو وصل می‌شود و به شما این امکان را می‌دهد تا ساعات رانندگی را ضبط کنید و ببینید نحوه‌ی رانندگی آن‌ها در هر نقطه از زمان در طول ساعات کاریشان چگونه است. با استفاده از سیستم‌های ردیابی خودرو شما به‌راحتی می‌توانید سرعت یک وسیله‌ی نقلیه را در مناطق خاص، زمانی که ترمزهای شدید و پیچ‌های تند اتفاق می‌افتد، نظارت کرده، نرخ‌های شتاب را مشاهده و در صورت نیاز رانندگان خود را راهنمایی کنید. همچنین می‌توانید بر اساس رفتارهای رانندگی آن‌ها، آموزش‌هایی را نیز برایشان در نظر بگیرید.
با کنترل رفتار خشن رانندگان در رانندگی، نه‌تنها می‌توانید به کاهش تصادفات کمک کنید، بلکه قادر خواهید بود تا حد زیادی به افزایش طول عمر ناوگان خود از طریق استهلاک کمتر و کاهش هزینه سوخت، کمک کنید.
1. طراحی برنامه آموزشی مختص هر راننده
با داده‌های به دست آمده از کنترل رفتار رانندگان توسط ردیاب، مدیران ناوگان می‌توانند بینشی دربارهی نحوه‌ی رانندگی و رفتارهای رانندگان در جاده دست پیدا کنند و از این اطلاعات برای شخصی‌سازی جلسات آموزشی افراد و گروه‌هایی با عادات بد رانندگی، استفاده کنند تا هر راننده بتواند روی عادت‌های خاصی که نیاز به بهبود یافتن دارد، کار کند.
همچنین می‌توانید رانندگان را بر اساس رفتارهای رانندگی‌شان دسته‌بندی کنید و به بهترین رانندگان هدیه‌ای به عنوان پاداش بدهید تا انگیزه‌ی دیگر رانندگان را نیز در بهبود رفتارهای رانندگی خود بهبود ببخشید.
2. بهبود عملیات نگهداری و تعمیرات خودرو
یکی از دلایلی که باعث وقوع تصادفات جاده‌ای می‌شود خراب شدن ناگهانی خودرو در بین مسیر، مثل ترکیدن تایرها، ترمز بریدن و … است. سیستم ردیابی خودرو با ارائه گزارشاتی در مورد نیازهای تعمیرونگهداری یا خدمات وسیله‌ی نقلیه، بینشی از سلامت خودرو به شما می‌دهد. بر این اساس پیش از شروع سفر، می‌توانید از خرابی‌های احتمالی خودرو، آگاه شده و آن‌ها را برطرف کنید. همچنین می‌توانید قبل از شروع سفر، هشدارهایی از قبل آماده شده را بر اساس خوانش کیلومترشمار جهت انجام بازرسی و انجام تعمیرات مورد نیاز خودرو تنظیم کنید.
3. ارائه بازخورد به راننده و کمک جهت پایبندی به مقررات
نرم‌افزار ردیابی خودرو و مدیریت ناوگان خودرویی با استفاده از داده‌های رفتار راننده در زمان واقعی، شما را قادر می‌سازد تا هشدارهای لازم را برای رانندگان خود ارسال کنید. به‌عنوان مثال، می‌توانید در بین مسیر، طبق یک بازه‌ی زمانی خاص، هشداری به‌منظور یادآوری زمان استراحت ارسال کنید تا در بین مسیر به اندازه‌ی کافی استراحت کنند و یا بازخوردی دربارهی رفتار رانندگان مثل نبستن کمربند یا سرعت غیرمجاز بدهد.
این مطلب برایتان مفید خواهد بود:
به طور کلی می‌توان گفت
به‌عنوان مدیر ناوگان اگر عادات رانندگی رانندگان خود را کنترل و نظارت نکنید، نمی‌توانید با موفقیت آن‌ها را بهبود ببخشید. به‌عبارتی هیچ داده‌ای در دسترس شما نیست که بدانید چه مشکلی وجود دارد یا اینکه چه پارامتری باید تا چه اندازه تغییر کند. بنابراین بهترین راه‌حل این است که یک سیستم نظارت بر رفتار راننده تهیه کنید. سیستمی که بتواند داده‌های واقعی و لحظه‌ای تولید کند و اطلاعات ارزیابی شده، قابل استناد باشند.
سیستم‌های نظارت بر رفتار راننده می‌توانند به همه‌ی سازمان‌ها کمک کنند تا هوشیاری بیشتری نسبت به نوع رانندگی رانندگان داشته باشند و همچنین درک کنند که با تغییر چه شاخص‌هایی یا بهبود کدام بخش‌ها می‌توان رانندگان اثربخش‌تری در سازمان‌ها داشت.
