امروزه، دیگر خودروسازها به این نتیجه رسیدهاند که اضافه کردن آپشنهای مختلفی چون آینههای برقی یا گرمکنهای صندلی، چندان مزیت رقابتی نخواهد بود. مگر یک خودرو تا چه حد میتواند آپشن اضافی داشته باشد؟
آنچه که امروزه در شرکتهای خودروسازی مورد توجه قرار گرفته است، ایجاد نسل جدیدی از خودروها، با نام خودروهای متصل یا Connected Car است. یعنی دستهای از خودروها که با استفاده از یک دستگاه هوشمند به یکدیگر متصل میشوند و میتوانند اطلاعات خود را با یکدیگر سهیم شوند. آنها علاوه بر خواندن اطلاعات یکدیگر، میتوانند با زیرساختهای شهری و انسانها نیز مکالمه داشته باشند. اما هنوز هم چگونگی اشتراک دادههای خودروهای متصل در هالهای از ابهام قرار دارد.
در این متن از وبلاگ دلفین در نظر داریم ابتدا بررسی کنیم که شرکتهای خودروسازی چگونه میخواهند از دادههای خودروهای متصل استفاده کنند. در ادامه، بیان خواهیم کرد که آیا قانون مسیری را برای تحلیل این دادهها در نظر گرفته است و در نهایت اینکه صاحبان خودرو میتوانند از دادههایی که توسط ناوگان آنها تولید میشود، بهرهبرداری کنند یا خیر.
اگر به این موضوع علاقه دارید تا انتهای مسیر با ما همراه باشید.
مطالب مرتبط:
خودروهای متصل، آیندهی صنعت حملونقل
چرا مالکیت دادههای خودروهای متصل، از اهمیت زیادی برخوردار است؟
همانطور که امروزه شرکتهای بزرگ خودروسازی به این فکر میکنند که خودروهای متصل را به جادهها بفرستند، باید به این موضوع فکر کرد که میزان دادههای تولید شده توسط این ناوگان نیز رو به افزایش خواهد بود. درواقع اپراتورها و شرکتها با حجم عظیمی از دادههای مختلف روبهرو میشوند که هم میتوانند در جهت بهبود خدمات خود از آنها استفاده کنند، هم باید به این موضوع دقت کنند که مالکیت این دادهها بسیار موضوع مهم و خطرناکی است.
به این فکر کنید که دادههای مربوط به مسیر رفتوآمد شما در یک جعبه، ذخیره میشود و هر کسی ممکن است به آن دسترسی داشته باشد. اینجاست که حتی اگر ذهنی جنایی نداشته باشیم، به این فکر میکنیم که حریم شخصی رانندگان چه خواهد شد؟ آیا این کار نقض حقوق آنها نیست؟
از طرفی، دادههای تولید شده، میتواند با کمی تحلیل، به بهبود عملکرد شرکتهای خودروسازی، واحدهای خدمات پس از فروش و شرکتهای بیمه کمک کند. پس چه باید کرد؟
مطالب مرتبط:
در آینده، ردیابها چقدر دقیق هستند؟
شرکتهای خودروسازی، با دادههای خودروی متصل چه میکنند؟
وسایل نقلیه متصل با محیط اطراف خود از طریق مجموعهای از حسگرها و سیستمهایی که جزئیات سفرها و عملکرد خودرو را ثبت میکنند، تعامل دارند. بر اساس دادههای ABI Research حدود 30 میلیون دستگاه در سال2021 فروخته شد که 41 درصد از کل بازار خودروهای جدید را تشکیل میدهند.
این شرکت میگوید که این تعداد، میتواند تا سال 2025 به 115 میلیون فروش سالانه برسد. البته که حرکت به سمت خودروهای الکتریکی (EVs) یکی از عوامل کلیدی افزایش اتصال ناوگان خودرویی یا بهعبارتی گرایش خودروسازان به سمت خودروهای متصل است.
دیو لگت، ویراستار عنوان تجاری Just Auto، میگوید:
“شما امروز مجموعهای از خودروهای الکتریکی، متصل و خودران را میبینید که انتظار جامعه از پیشرفت همهی آنها، بهوجود آمدن خودروهای کاملا خودمختار است. هدف اصلی خودروهای متصل ایجاد همافزایی بوده است. یعنی استفاده از دادههای این ناوگان خودرویی برای ایجاد روندی سریع در بازار خودروها از مرحلهی تولید تا مرحلهی بیمه و حتی فروش”
مقدار دادههای جمعآوری شده بین سازندهها متفاوت است و همچنین به سطح اتوماسیون خودرو بستگی دارد. به گفتهی شرکت ذخیرهسازی دادهی Tux era، سازمان SAE، 6 سطح اتوماسیون را برای طبقهبندی خودروهای متصل توسعه داده است و حتی خودروهایی که در انتهای طیف قرار دارند، میتوانند تا ۲۵ گیگابایت داده را در ساعت، تولید کنند.
لگت معتقد است که خودروسازان در “مرحلهی بسیار اولیه” در ایجاد امنیت دادهها هستند. راجر سی لنکتوت، مدیر خودروهای متصل در Strategy Analytics میگوید که امنیت دادههای خودروهای متصل، در رویکرد آنها نسبت به این موضوع، منعکس شده است. او میگوید:
“تولیدکنندگان و تصمیمگیران در این صنعت به مصرفکنندگان بهدرستی آموزش ندادهاند. آنها وضعیت درست جمعآوری دادهها و نحوهی کنترل آنها را مشخص نکردهاند. مصرفکنندگان باید بدانند که چه دادهای قابل اشتراکگذاری است. آنها باید خودشان تصمیم بگیرند که چه دادهای را به اشتراک بگذارند”
طبق نظرسنجیای که در اروپا صورت گرفته است، تنها 29 درصد از 3000 رانندهی اروپایی که توسط شرکت مشاوره فناوری اطلاعات Cap Gemini مورد بررسی قرار گرفتند، اعلام کردند که مایلند دادههای خودروی خود را به اشتراک بگذارند. در مورد 71 درصد دیگر، نگرانیهای مربوط به حریم خصوصی، رایجترین دلیل این عدم تمایل بوده است.
با این حال، رانندگان اغلب انتخاب کمی در این زمینه دارند؛ زیرا توافقنامههای سطح خدمات برای وسایل نقلیهی متصل، اغلب به خودروسازان اجازه میدهد از دادههای راننده، هر طور که صلاح میدانند، از جمله با فروش آن به اشخاص ثالث، استفاده کنند. دادههای خودرو در حال حاضر توسط تبلیغکنندگان برای ارائهی پیامهای بازاریابی هدفمند متنی استفاده میشود. ملانی الیوت، از آژانس تبلیغاتی Mindshare Global، میگوید:
“اینکه تمامی دادهها به اشتراک گذاشته میشود، اصلا قابل تحمل نیست. ضمن اینکه این حرکت، حرکتی اخلاقی هم تلقی نمیشود. باید بتوان دادهها را به دادههایی شخصی و غیرشخصی تقسیم کرد و به رانندگان این اختیار را داد که خودشان تصمیم بگیرند چه دادهای مورد تحلیل قرار گیرد”
لگت بر این باور است که برخی از دادهها برای عملکرد ایمنتر وسایل نقلیه، ضروری هستند. او میگوید:
“خودروسازان دادههای زیادی را جمعآوری میکنند و برخی از آنها به نفع ایمنی، شناسایی خطرات یا مشکلات احتمالی خودرو است. اما وقتی صحبت از اطلاعات قابل شناسایی شخصی (PII) به میان میآید، هنوز چیزی شبیه غرب وحشی است. یعنی هیچ تکاملی پیدا نکرده و تکلیف هیچ چیز بهدرستی مشخص نشده است”
اگر بخواهیم این صحبت لگت را کمی تحلیل کنیم به این موضوع میرسیم که درست است در خودروهای متصل میتوان به دادههایی مثل سلیقهی شخصی رانندگان دربارهی موسیقی رسید، یا اینکه دوست دارند چه کتاب صوتی را دنبال کنند، اما تا زمانی که این اطلاعات بهدرستی دستهبندی نشده باشند، نهتنها کارساز نیستند، بلکه باعث سردرگمی هم خواهند شد.
مدیران صنعت، اغلب در مورد مالکیت دادههای مصرفکنندگان صحبت میکنند، اما لانکتوت استدلال میکند که “تا زمانی که پای عمل به میان نیاید صحبت کردن آسان است.” پروتکلها و رویههای مربوط به استفاده از دادههای مشتری، به اندازهی کافی تعریف یا اجرا نشده است. خوب است که بگوییم رانندگان دادههای خودشان را دارند، اما اگر ابزاری برای دسترسی به آن یا استفاده از آن نداشته باشند، بیارزش است.
طبق تحقیقاتی که در دانشگاه هاروارد بر روی دادههای خودروهای متصل صورت گرفته است، این نتیجه حاصل شده که باید مالکیت دادههای تولید شده توسط خودروهای متصل را به شرکتی داد که خودرو را ساخته است.
آنها میگویند درست است که خریداران خودرو صاحب نهایی ناوگان متصل هستند، اما به هر حال این خودروها برای بهبود فرآیند تولید، به بازار عرضه شدهاند. اگر قرار باشد که راننده دسترسی به همهی اطلاعات را محدود کند، بخشی از رسالت تولید، هیچگاه دستیافتنی نخواهد بود. پس بهترین کار این است که مالکیت این دادهها در اختیار شرکت تولیدکننده باشد.
بهعنوان مثال یکی از بخشهایی که با دادههای خودروهای متصل با انقلابی درونی روبهرو میشود، بازار خدمات پس از فروش خودرو است. خودروسازان در نظر دارند با دادههای خودروهای متصل بیشترین میزان خرابی، میزان قطعات مصرف شده با توجه به موقعیتهای جغرافیایی، دیجیتالی شدن فرآیند خدمات پس از فروش و … را دنبال کنند. پس با محدود شدن دسترسی این هدف، هیچگاه دیدنی نخواهد بود.
مطالب مرتبط:
تحول اکوسیستم خودروهای متصل با مقررات امنیت سایبری
آیا قانون، استفاده از دادههای خودروهای متصل را مورد بررسی قرار میدهد؟
دادههای تولید شده توسط رانندگان در اروپا تحت پوشش GDPR است و اتحادیهی اروپا دستورالعملهای خاصی را در مورد دادههای شخصی دربارهی دادههای خودروهای متصل در سال گذشته منتشر کرد. با این حال، نگرانیها مبنی بر عدم پایبندی تولیدکنندگان به GDPR باعث شد تا سازمان اتومبیلرانی FIA، ابتکار My Car و My Data را برای برجسته کردن موضوع، برای اعضای خود و اکوسیستم گستردهتر خودرو، راهاندازی کند. سایت کمپین میگوید:
“۹۰ درصد اروپاییها معتقدند که مالک دادههای خودروی خود هستند و باید پذیرفته شود که رانندگان انتخاب کنند که آیا این دادهها را به اشتراک بگذارند یا نه”
در ایالات متحده و چین، بزرگترین بازار خودروی جهان، چنین قانون جامعی وجود ندارد که دادههای خودرو را پوشش دهد، اگرچه نشانههایی در ایالات متحده نشان میدهد که ممکن است اوضاع در حال تغییر باشد. نوامبر گذشته، رایدهندگان در ماساچوست تصمیم گرفتند قوانین ایالتی را در مورد حق تعمیر تمدید کنند تا راننده و مکانیک شخص ثالث بتوانند به اطلاعات خودرو از طریق یک پورتال باز استاندارد، برای کمک، به تعمیرات دسترسی داشته باشند.
اگر چه این موضوع مشکل مالکیت دادهها را حل نمیکند، بلکه تنها به مالکان وسایل نقلیه، دید واضحی از دادههای موجود در مورد ماشین را ارائه میدهد. Lanctot معتقد است خارج از ماساچوست، خودروسازان در حال توسعهی پورتالهایی هستند که دادههای خودرو را با مشارکت شرکتهای فناوری نمایش میدهند، اما اینها اغلب تنها تصویری جزیی از دادهها را ارائه میدهند. او معتقد است مقررات بیشتر، تنها راه محافظت از رانندگان است. او میگوید:
«اگر شما یک خودروساز هستید، دادههایی که درآمد ایجاد میکنند را در اولویت قرار خواهید داد. این دادهها تنها برای ایجاد درآمد جمعآوری نمیشوند. در واقع ثبت شدن آنها اجباری است. حتی اگر هیچ درآمدی از آنها به دست نیاید، پس میتوان بهخوبی اولویتبندی کرد.»
لگت انتظار دارد که قانونگذاران به صورت مستقیم مداخله کنند، هرچند که تاکنون اقدامات، کاملا محدود بوده است. او میگوید:
«پیامهایی که از سوی قانونگذاران گرفته میشود نشان میدهد که این موضوع برای آنها نیز مهم است، زیرا آنها هم میدانند که حفظ حریم شخصی رانندگان با دیجیتالی شدن زندگی اهمیت بیشتری پیدا میکند.»
از نگاه او بهتر است برای دادههایی که جهت بهبود بخشیدن بازار مورد نیاز هستند، نام صاحبان ناوگان حذف شود. در واقع دادههایی که صرفا برای حفظ امنیت راننده بهصورت شخصی مورد نیاز نیستند، بهتر است که بدون نام منتشر شوند یا اینکه در دست شرکتها قرار گیرند.
آیا رانندگان، میتوانند از دادههای خودروهای متصل خود، کسب درآمد کنند؟
علاوه بر قوانین قویتر حفاظت از دادهها، Lanctot معتقد است که رانندگان باید به دلیل اجازه دادن به خودروسازان برای استفاده از اطلاعات خود، مبلغی را دریافت کنند. او میگوید:
“اگر رانندگان بتوانند برای دادههایی که به اشتراک میگذارند مبلغی را دریافت کنند، حتما تشویق خواهند شد. این، شرکتهای خودروسازی هستند که از اشتراکگذاری داده، بیشترین نفع را میبرند. پس باید برای این کار رانندگان را تشویق کنند”
خودروی متصل شما، دقیقا مانند گوگل عمل میکند. درواقع این خودرو، دنیایی از اطلاعات را دارد که میتواند بازار خودروها را با انقلاب روبهرو کند. هر تغییری میتواند محصولات با کیفیتتری را در آینده به ارمغان آورد. لگت استدلال میکند که تغییر نگرش رانندگان، میتواند صنعت و تنظیم کنندهها را از اقدامات بیهوده نجات دهد. او میگوید:
“در حال حاضر بسیاری از مردم در مورد دادههای وسیلهی نقلیهی خود بسیار حساس هستند. اما من فکر میکنم منصفانه است که بگوییم در بسیاری از کشورها، رانندگان نسبت به این نوع موارد، گارد بستهای ندارند. تقریبا همه، این موضوع را فهمیدهاند که برای گسترش بازارها باید همکاری بیشتری داشته باشند”
مطالب مرتبط:
۱۰ چالش اصلی بکارگیری خودروهای متصل
بهطور کلی
با دیجیتالی شدن فضای کسبوکارها، حفظ حریم خصوصی و امنیت دادهها اهمیت بیشتری پیدا میکند. این موضوع در خودروهای متصل به چالش تبدیل شده است. به این دلیل که از طرفی رانندگان نمیتوانند با اطمینان دادههای خودروی خود را به شرکتها بسپارند. از طرفی شرکتها نیازمند این دادهها هستند. بنابراین تنها راه، اقناع رانندگان و منتشر کردن اسنادی است که بهخوبی، ارزش ایجاد شده از این اشتراکگذاری را به نمایش بگذارد.