رانندگی تهاجمی در دنیا تاکنون توانسته دلیل بیش از ۵ میلیون مرگ در سال باشد. طبق بررسی‌های صورت گرفته بیشتر افرادی که بین ۳ تا ۳۳ سال داشته و بر اثر تصادف جان خود را از دست داده‌اند، مرگ به دلیل ضرباتی بوده که از جهات مختلف به آن‌ها وارد شده است. علاوه بر این، هم‌اکنون رانندگی خشن اولین و اصلی‌ترین دلیل تصادفات مرگبار شناخته شده است. اما در بسیاری از موارد، این رانندگی خشن نیست که می‌تواند یک تصادف را ناگوار را رقم بزند. گاهی تنها یک ترمز ناگهانی ممکن است عامل ایجاد تصادفی زنجیره‌ای باشد. از همین رو با شناخت کلیه پارامترهای تاثیرگذار بر نوع رانندگی، کنترل رانندگان با استفاده از ردیاب خودرو و نرم افزار مدیریت ناوگان به عنوان یک راهکار موثر به سازمان‌ها و دارندگان خودروهای شخصی ارائه شده است.
در این متن از وبلاگ دلفین، در نظر داریم ابتدا چهار عمل خطرناک در رانندگی را توضیح دهیم، سپس نقش ردیاب خودرو در کنترل عملکرد رانندگان را به تفصیل بیان خواهیم کرد، پس با ما همراه باشید.
چهار عمل خطرناک در رانندگی که تصادفات مرگبار را به دنبال دارد
آیا می‌دانید اثر پروانه‌ای چیست؟
در توضیح این اثر، مثال زیبایی به کار گرفته شده است. تئوریست Butter Fly Effect معتقد است هر چیزی در بلند یا کوتاه مدت می‌تواند یک حادثه عظیم را رقم بزند. او می‌گوید این که پروانه‌ای در پکن از روی شاخه گلی بلند شده و موجی که اثر بال‌های او در هوا ایجاد می‌کند یک طوفان در نیویورک را رقم بزند، اصلاً موضوع دور از انتظاری نیست. در رانندگی نیز اثر پروانه‌ای می‌تواند توضیح دهنده بسیاری از اتفاقات باشد. شاید فکر کنید یک ترمز لحظه‌ای، واقعاً چقدر می‌تواند برای من یا سرنشینان خودرو مرگبار باشد. باید گفت این ترمز لحظه‌ای برای شما و سر نشینان خودرو تا ۲۰ درصد و برای دیگران ۸۰ درصد می‌تواند خطرناک محسوب شود. در این قسمت چهار عمل خطرناک که شاید هیچ‌گاه به آن‌ها فکر نکرده باشید را تحلیل و بررسی می‌کنیم.
۱. رانندگی با سرعت غیرمجاز
سرعت مطمئناً خیلی از افراد را هیجان زده کرده و رانندگی را برایشان لذت‌بخش می‌کند. اما مشکل بزرگ این نوع لذت بردن این است که در کنار هیجانی که ایجاد می‌شود علاوه بر خودتان، جان دیگران را نیز به خطر می‌اندازید، چرا که رانندگی با سرعتی بالاتر از حد مجاز، احتمال خطر را از دو جهت افزایش می‌دهد:
- شما مدت زمان مناسب برای عکس‌العمل سریع را از دست می‌دهید.
- به دلیل هیجان بالا، انرژی ذخیره شده‌ی بیشتری را از دست داده و تمرکزتان کاهش می‌یابد.
در تصادفات رخ داده، سرعت غیرمجاز صدرنشین عوامل ایجادکننده بوده؛ به این دلیل که رانندگان زمان رانندگی با سرعت غیرمجاز، در صورت روبه‌رو شدن با موانع، فرصت تمرکز نداشته و احتمال برخورد آن‌ها بسیار زیاد است. از طرفی خطر واژگون شدن در شرایطی که سرعت خودرو بالا باشد، خیلی بیشتر است. تاکنون به این فکر کرده‌اید که چرا در بخشی از جاده و مسیر، سرعت مجاز با دیگر بخش‌ها متفاوت است؟ این موضوع سلیقه‌ای نیست. میزان سرعت مجاز با توجه به وضعیت جاده تعیین می‌شود و در نتیجه عدم توجه به این موضوع است که تصادف و حوادث ناگوار را رقم می‌زند. در کنترل رانندگان با استفاده از ردیاب خودرو کنترل سرعت غیر مجاز یکی از فاکتورهای اصلی است.
۲. ترمزهای شدید و خیلی شدید
ترمزهای شدید و خیلی شدید، نتیجه‌ی عدم توجه راننده به جاده، نداشتن نگاهی کلی و آیندهگر نسبت به متحرکات موجود در مسیر و همچنین سرعت بالا است. در واقع رانندگان زمانی که توجه کافی به مسیر نداشته باشند، نمی‌توانند حرکت بعدی رانندگان جلویی را پیش‌بینی کرده و از سرعت خود بکاهند. از طرفی ترمز شدید در طولانی مدت باعث ضعف عملکرد صحیح ترمزها خواهد شد. در واقع ترمز شدید و خیلی شدید، نه‌تنها می‌تواند باعث آسیب جانی شود، بلکه به شما ضرر مالی نیز وارد می‌کند.
به طور کلی، خودرویی با سرعت ۹۷ کیلومتر بر ساعت به ۱۲ ثانیه فرصت نیاز دارد که بتواند به طور کامل متوقف شود. در نتیجه شما باید با دقت به مسیری که در آن در حال حرکت هستید، بتوانید عملکرد ناوگان خودرویی دیگر را پیش‌بینی کرده و در صورتی که تشخیص دادید هر لحظه خودروها ترمز خواهند کرد، به خود فرصت کافی دهید و با توجه به میزان سرعت، به آرامی ترمز کنید. ترمز شدید و خیلی شدید علاوه بر اینکه لنت‌ها و وضعیت ترمز را با مشکل مواجه می‌کنند با لرزشی که در خودرو ایجاد می‌شود، می‌توانند مشکلات زیادی را برای موتور خودرو ایجاد کنند. به عبارتی می‌توان گفت که زمانی که شدت ترمز زیاد باشد، تقریباً تمام اجزاء خودرو این شدت را احساس می‌کنند. در نتیجه طول عمر لنت ترمز کاهش می‌یابد و در فاصله زمانی کوتاه‌تری خراب می‌شود.
دیسک های ترمز تغییر شکل داده و دچار انحراف می شود. حرارت ناشی از ترمز شدید و یا خیلی شدید، باعث آسیب به سطح دیسک ترمز می‌شود. کاهش بازدهی روتورهای ترمز به دلیل گرم شدن بیش از حد، از عوارض ترمزهای شدید و یا خیلی شدید است. همه‌ی این موارد در صورتی است که خطر تصادف با ترمزهای شدید و خیلی شدید را نادیده بگیریم. به عبارتی شما با یک ترمز ناگهانی باعث غافل‌گیری دیگر رانندگان شده و می‌توانید عامل یک تصادف زنجیره‌ای باشید. مدت زمان درک راننده برای آگاهی به منظور توقف، حدود سه چهارم ثانیه است. لازم به ذکر است که این زمان مربوط به یک راننده کامیون است که با سرعت ۸۸ کیلومتر در ساعت مسافتی ۱۸ متری را طی می‌کند.
در ادامه می‌بینیم که ترمزهای شدید و خیلی شدید از جمله عواملی هستند که با کنترل رانندگان با استفاده از ردیاب خودرو می‌توان به آن پایان داده و یا اینکه تعداد آن‌ها را به حداقل رساند.
۳. شتاب‌های شدید و گردش‌های ناگهانی
تصادفات رانندگی به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهند. در بسیاری از موارد سهل‌انگاری در رانندگی می‌تواند باعث تصادف ناگوار شود. شتاب ناگهانی یکی از مواردی است که به دو دلیل ممکن است رخ دهد:
- شتاب ناگهانی به دلیل علاقه راننده به تیک آف و به صورتی کاملا خودخواسته
- شتاب ناخواسته‌ی ناگهانی به دلیل نقص الکترونیکی در داخل خودرو
در مورد اول این راننده است که می‌تواند شتاب ناگهانی را کنترل کند. چرا که عملی کاملا خودخواسته است. اما در مورد دوم می‌توان با نگهداری و تعمیرات به موقع، نقص الکتریکی خودرو را برطرف کرد.
این مطلب برایتان مفید خواهد بود:
۴. خواب‌آلودگی رانندگان
میزان تصادفات ناشی از خستگی در ایران، تقریباً ۲۰ تا ۳۰ درصد کل تصادفات سالانه را شامل می‌شود، که این عدد در دیگر کشورها بین ۸ تا ۱۰ درصد متغیر است. از جمله عوامل موثر در تصادفات ناشی از خستگی و خواب آلودگی می‌توان به نوع وسیله نقلیه، وضعیت روحی و جسمی راننده، میزان مسافتی که طی شده است و همچنین مسیر پیش روی خود اشاره کرد.
کنترل رانندگان با استفاده از ردیاب خودرو
مطالعات نشان داده است که ردیابی وسایل نقلیه به کاهش نرخ حوادث کمک می‌کند:
- شناسایی رفتارهای راننده مانند ترمز ناگهانی یا گردش ناگهانی، شتاب شدید و سرعت غیرمجاز
- کاهش در میزان تصادفات بالقوه، فاجعه بار، عمده یا جدی از %۲۹ تا %۱۰۰
- کاهش ۶۰ درصدی در حوادث مربوط به سرعت غیرمجاز
- افزایش استفاده از کمربند ایمنی
این مطلب برایتان مفید خواهد بود:
کنترل از راه دور رانندگان باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود
صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه‌های سازمانی با نظارت بر رفتار راننده انجام می‌شود. نه‌تنها در هزینه‌های مرتبط با کاهش تصادفات وسیله نقلیه (بیمه، حقوقی و تعویض وسیله نقلیه)، بلکه صرفه‌جویی در مصرف سوخت و انتشار گازهای گلخانه‌ای از طریق رانندگی سبز، نیز از جمله نتایج این نظارت است. رانندگی غیر تهاجمی منجر به فشار کمتری بر موتور و لاستیک‌ها می‌شود که به نوبه خود منجر به سایش و پارگی کمتر، کاهش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات خودرو و عمر طولانی‌تر ماشین می‌شود. حتی با بهبود رفتار رانندگی، می‌شود حق بیمه را نیز کاهش داد.
این مطلب برایتان مفید خواهد بود:
گزارشات ماژول کنترل رفتار راننده
بسته به سطح پیچیدگی دستگاه الکترونیکی، اطلاعات مربوط به زمان، مکان و نحوه رانندگی یک وسیله‌ی نقلیه را ثبت می‌کند. از جمله اطلاعاتی که ثبت می‌شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بررسی میزان خواب‌آلودگی راننده
- ترمزهای شدید و خیلی شدید
- شتاب و گردش‌های ناگهانی
- موقعیت جغرافیایی خودرو
- استفاده از کمربند ایمنی
- زمان شروع و پایان سفر
- سرعت غیرمجاز
رانندگان بر اساس معیارهای فوق امتیازبندی می‌شوند. این امتیازات با توجه به خط‌مشی شرکت تعیین می‌شود. ابتدا پارامترهای فعلی از عملکرد راننده ثبت می‌شود تا بتوان نتایج را به طور معنی‌داری با هم مقایسه کرد. البته اشاره به این نکته نیز الزامی است که، همیشه یک محدوده‌ی تحمل یا حایل برای قضاوت و خطای انسانی وجود دارد.
این مطلب برایتان مفید خواهد بود:
آموزش رانندگان با توجه پارامترهای ثبت شده
عدم توجه به عملکرد فعلی رانندگان معمولاً منجر به این می‌شود که همه‌ی رانندگان آموزش‌های یکسانی را بدون توجه به عملکرد واقعی‌شان، دریافت کنند. با کنترل رانندگان با استفاده از ردیاب خودرو و نظارت مستمر بر رفتار رانندگان، می‌توان تشخیص داد که کدام رانندگان به آموزش اضافی نیاز دارند و زمینه‌های آموزشی مورد نیاز آن‌ها تعیین می‌شود.
این مطلب برایتان مفید خواهد بود:
در نهایت باید به این موضوع دقت کنید که:
داده‌ها برای ایجاد یک تصویر کلی از رفتار راننده و شناسایی رانندگی پرخطر تجزیه و تحلیل می‌شوند. به عنوان مثال، ترمز شدید اغلب نشان دهنده حواس پرتی یا خستگی در رانندگی است. در هر شرکتی، مدیریت نتایج را بر اساس اطلاعاتی که می‌تواند از عملیات خود جمع‌آوری کند، ارزیابی می‌کند. این موضوع مهمی است که اهداف و انتظارات را به خوبی روشن کنید تا نشان دهید. توصیه می‌شود رانندگان را درگیر کنید تا آن‌ها تصور نکنند که این ابزار تنها یک ابزار کنترلی است. باید به این نرم‌افزار و ماژول کنترل رفتار راننده به عنوان یک پشتیبان نگاه کنند.
سیستم‌های نظارت بر رفتار راننده می‌تواند به همه‌ی سازمان‌ها کمک کند تا هوشیاری بیشتری نسبت به نوع رانندگی رانندگان داشته باشند و همچنین درک کنند که چگونه عملکرد رانندگان را چگونه بهبود ببخشند. سامانه‌ی مدیریت ناوگان خودرویی دلفین این شرایط را برای مدیران ایجاد کرده است تا با دریافت گزارشات مربوط به عملکرد راننده، بتوانند رفتار وی را کنترل کرده و آن‌ها را امتیازبندی کنند.
